System VAR miał być lekarstwem na wieloletnie błędy sędziowskie, lecz rzeczywistość okazała się kontrowersyjna. Słowa Platini mogą wywołać globalną rewizję spojrzenia na futbol, który według Francuza powinien zachować ludzki wymiar. Intensywne testy, zmieniające się interpretacje i rosnące oczekiwania wobec arbitrów wyznaczają nową linię podziału w światowym sporcie.
W skrócie:
- Platini krytykuje VAR, dopuszczając technologię wyłącznie w przypadku spalonego.
- Statystyki w ligach pokazują rekordowo wysoką skuteczność VAR, ale nie likwidują kontrowersji.
- Przed FIFA i federacjami rośnie dylemat: balansować pomiędzy sprawiedliwością a emocjami.
Platini: „Piłka nożna musi pozostać ludzka”
Wywiad Platini dla włoskiej prasy odbił się echem na całym świecie. „Gdybym dziś był prezesem FIFA, taki system nie miałby racji bytu. Problemy futbolu leżą gdzie indziej. VAR nie rozwiązuje fundamentalnych kwestii, bo futbol musi pozostać ludzki. Owszem, można go używać do spalonego, lecz wszystko inne to domena interpretacji. Sędziowie powinni decydować na boisku – nie przed monitorami” – powiedział Platini z właściwą sobie stanowczością.
Francuz podkreślił, że zmiany technologiczne często tłumią spontaniczność gry i zabierają jej autentyczność. Za kulisami słychać coraz wyraźniejsze głosy o przesycie elektroniką. Platini sam przez lata opierał się digitalizacji futbolu, ceniąc piękno ludzkiego błędu oraz dramaturgię nieprzewidywalnych decyzji sędziowskich.
Globalne statystyki VAR: rekordy skuteczności i nowe wyzwania
Liga Premier League w sezonie 2024/25 odnotowuje najwyższy wskaźnik skuteczności VAR w historii – aż 96% decyzji uznano za poprawne, a liczba analizowanych sytuacji spadła o 42% względem poprzedniego sezonu. W A-League z Australii odnotowano 98,8% skutecznych decyzji VAR oraz wyraźny spadek liczby żółtych i czerwonych kartek. Jednocześnie, w polskiej Ekstraklasie doszło do przełomu: mecze obsługiwane są teraz z centralnego centrum VAR, wzorem Niemiec czy europejskich pucharów.
Co istotne, badania pokazują, że VAR nieznacznie wydłuża czas trwania spotkań i powoduje przesunięcia w zakresie interpretacji przepisów – zwłaszcza w kwestii rzutów karnych i czerwonych kartek. Mimo licznych danych, najgłośniejsze kontrowersje dotyczą głównie sytuacji subiektywnych, gdzie opinie ekspertów oraz kibiców często rozchodzą się z oficjalnymi statystykami.
Międzynarodowy kontekst, przyszłość regulacji i zmiany w FIFA
Międzynarodowa debata nad granicami VAR trwa. W Polsce federacja PZPN buduje centrum wzorem niemieckiej Bundesligi. W Anglii, Niemczech i we Francji trwa dyskusja o ograniczeniu VAR tylko do spalonego lub najważniejszych decyzji. FIFA eksperymentowała w tym roku z „zieloną kartą” podczas młodzieżowych mistrzostw świata, szukając sposobów na poprawę komunikacji i transparentności pracy sędziów.
„Sędziowie muszą mieć autonomię, a futbol nie powinien zatracać swojej natury przez technologię” – powtarzają dawni mistrzowie i komentatorzy. Jeszcze kilka miesięcy temu Platini otrzymał propozycje powrotu do światowych struktur, lecz zdecydował się pozostać autorytetem poza formalnymi stanowiskami.
